آرشين ما ل آلان

آرشين مال آلان نام يك فيلم موزيكال به زبان آذري است كه وقتي مادربزرگ من كلاس اول ابتدايي بود در باكو ساخته شد. تك تك جملات اين فيلم به ياد ماندني هستند.در مدت شصت و چند سالي كه از ساخت اين فيلم گذشته هرگز فيلم ديگري به اندازه آن فيلم و فيلم معاصرش (مشدي عباد) به دل ما آذري ها ننشسته.چرا؟ مگر اين دو فيلم چه خصوصياتي داشتند. به نظر من سه جنبه از اين فيلم آن را از ساير فيلم ها متمايز مي كند:1)فيلم
موزيكال است و
choreography
آن واقعا شاهكار است.2)فيلم به زبان آذري است.(بد نيست بدانيد قبل از انقلاب در ايران اجازه ساخت فيلم به زباني غير از فارسي نمي دادند)
3)
مهمتر از همه اين كه فيلم كاملا مردمي است. فيلم هاي موزيكال زيادي بعدا در آذربايجان شوروي ساخته شد كه برخي از نظر كيفيت ساخت واقعا عالي بودند. اما اين فيلم ها فرمايشي و تبليغاتي بودندو هيچكدام به دل نمي نشستند.

به نظر من
مسايلي نظير نداشتن فيلم مردمي براي مدت شصت سال موضوعاتي كوچك و قابل صرفنظر نيستند. بايدعلت راريشه يابي كرد. علت واقعا چيست؟
در نظر اول ممكن است بگوييد حكومتهاي مستبد. اما به گمان من موضوع ريشه اي تر از اين حرفهاست و به فرهنگ لايه هاي زيرين برمي گردد. من طبق معمول انگشت انتقاد را به سوي قشر تحصيلكرده جوامع خودمان نشانه مي گيرم. آري! افرادي همتيپ خودمان! فرهنگ طبقه تحصيلكرده اين مرز و بوم آن قدر سياست زده بوده است كه جايي براي ساخت فيلم هايي چون "آرشين مال آلان" نمانده.

مشكل ضعف تحقيقات در علوم پايه هم از اين دست است. تا همين اواخر وقتي چند تا فيزيكپيشه با هم صحبت مي كردند صحبت هايش بيشتر حول وحوش سياست مي چرخيد تا فيزيك. البته در كشورهاي پيشرفته هم محققين گاه و بيگاه درباره سياست صحبت مي كنند. اما در اينجا (مخصوصا بين نسل هاي قبلي فيزيكپيشگان) سياست (و نه فيزيك) دغدغه اصلي بوده و هست