يك نمايش واقعي

جلسه دفاع از پايان نامه يك دانشجوي نسبتا خوب و علاقمند و پركاررادر يكي ازدانشگاه هاي متوسط رو به پايين پايتخت در نظر بگيريد.
استاد ممتحن مدعو يكي از اساتيد پيشكسوت دانشگاه شريف است.دانشجو نموداري را نشان مي دهد كه در آن چند داده آزمايشگاهي به اضافه پيش بيني چند مدل مختلف از جمله مدلي كه دانشجو و استاد راهنمايش آن را ساخته اند به نمايش گذاشته است. دا نشجو ادعا مي كند مدل وي بهتر از مدل ديگران داده ها را توضيح ميدهد.استاد مدعو مي پرسد"چگونه به اين نتيجه رسيديد؟ شكل كه چنين چيزي را نشان نمي دهد منحني شما هم مثل منحني ديگران از برخي از
error bar
ها عبور مي كند و از برخي ديگر نه!آيا
Chi-square
متناظر با منحني ها را با هم مقايسه كرده ايد كه چنين ادعايي مي كنيد؟"دانشجو با دلخوري واندكي گستاخي مي گويد خوب از شكل معلوم است كه نتايج من بهتر است.
استاد مدعوبا لحن پدرانه اي ادامه مي دهد"بدون معيار كه نمي توان ادعا كرد مدل ما بهتر است. فرض كن يكي از كساني كه ديگر مدل ها را پيشنهاد كرده اند در اين جلسه حاضر بود چگونه مي توانستي
او را قانع كني كه مدل شما بهتر از مال او
است."دانشجو شانه اي بالا مي اندازد كه به اين معني است كه سازندگان آن مدل ها در آمريكا و فرانسه و بلژيك زندگي مي كنند پس گمان نمي كنم هرگز آنها را ببينم. چرا بايد خود را براي قانع كردن كساني كه هرگز نخواهم ديد به زحمت بيندازم.استاد راهنماي دانشجو به كمكش مي شتابدو دوباره تاكيد مي كند كه از شكل پيداست كه مدل آنها بهترين است. مي گويد ما اينجا
chi-square
وازاين جورچيزها حساب نمي كنيم. اين جمله او ناگفته هاي زيادي به همراه دارد. با توجه به شناختي كه من از اين گونه افراد پيدا كرده ام اين دو جمله او را مي توان با جملات گفته نشده زير تكميل كرد:"ببين پيرمرد!ما به احترام موي سفيدت چيزي به تو نمي گوييم اما تو هم احترام خودت را نگه دار و زياد دور ور ندار.فكر نكن چون از صنعتي شريف آمده اي مي تواني براي ما تعيين تكليف كنيم كه چه بكنيم و چه نكنيم. به جهنم
كه از بهترين دانشجو هاي يكي از بهترين دانشگاه هاي آمريكا (آن هم در سالهاي اوجش) بودي. درست است كه از پست داك هاي دردانه بهترين دانشگاه انگليس بودي اما در اينجا "ما بچه اين محليم!" خودمان معيار هاي بهتربودن منحني را مشخص مي كنيم و هر جور كه دلمان بخواهد مقاله مي نويسيم.
ما اينجا اهل قرتي بازي و محاسبه
chi-square
نيستيم. اين قرتي بازي ها مال خارجي هاست."
وقتي مي گويد "مال خارجي هاست" دو منظور مي تواند داشته باشد:)1 خارجي ها جزو از ما بهتران هستند بنا براين لازم نيست ما با استاندارد هاي آنها كار كنيم. همين استانداردهاي پايين ما را بس! 2)خارجي ها يك مشت مرتد هستند و دون شان ماست كه روش هاي آنها را برگيريم و
chi-square
حساب كنيم.
.ما با نيروي ايمان مي فهميم كه منحني ما بهترين است

اين دو طرز فكر به ظاهر خيلي با هم مغايرند. صاحبان اين دو طرز فكر در دهه شصت در برابر هم صف آرايي كردند وضربات جبران نا پذيري بر پيكر نحيف جامعه دانشگاهي اين مرز و بوم وارد آوردند. اما از نظر من هر دو سر وته يك كرباسند و بيگانه از اصول حرفه اي و جهانشمول كار تحقيقي.
البته بالا بردن سطح كار پژوهش در چنين دانشگاهي هايي در توان يك منجوق نيست.در افتادن با چنين افرادي كسي چون آن پيشكسوت و يا رضا
مي خواهد. من اين داستان را نقل كردم تا با يك مثال مفاهيم گوناگوني را كه ذكر آن رفته بود تشريح كنم:
1)كار تحقيقي با استانداردهاي جهاني

2(لزوم انجام كار گل براي پرداختن وصيقل دادن يك ايده
و چيزهايي از اين دست. درضمن مي خواهم تاكيد كنم با اين كه سطح آموزش عمومي دكتري در ايران به طرز تاسف انگيزي پايين است در دانشگاه هاي برجسته كشور هستند اساتيدي كه خيلي چيزها دارند كه به دانشجو ها ياد دهند. ممكن است پيشكسوتان به فيزيك روز و مدل هاي جديد تسلط نداشته باشند اما اين اصول اوليه را مي توان
از آنها
آموخت.
در واقع اين وظيفه افرادي
جوانتر
با موقعيت من است كه مطالب جديدتر
را بياموزند و برآنها تسلط داشته باشند!

خوب است بدانيد كه در همايشي كه در پيش داريم يكي از همكاران كه در سرن
پايان نامه دكترايش را نوشته قرار است
معيارهاي برازش درست داده ها را
درس بدهد.