آرزو های بزرگ

ظهر، سر ناهارِ دانشگاه علاوه بر صرف غذا مهم ترين تبادلات فکری ِ نزديک به 400 هيئت علمی دانشگاه رخ می دهد. واقعه ای مهم و منحصر به فرد که در کمتر محيط آکادميکی نمونه اش را داريم. روزانه اين جماعت سر ميز ناهار می نشينند و از همه جا صحبت می کنند. از حل و فصل مسائل صنفی تا بحث های داغ اجتماعی . برای من اين يک ساعت از لذت بخش ترين اوقات کاری ام است. حرف هايی نو، حرف هايی با سليقه های فکری ِ متفاوت از جامعه ی فيزيک که برای اولين بار می شنوی. آنها هم جالب اند و هم الهام بخش. گفتگو با جماعت کامپيوتريست و پيشرفت های شگرف در سخت افزار و ارزانی روز به روز ِآنها اين سوال را برای من مطرح کرد که جهش بعدی بشر در تکنولوژی چيست ؟ کامپيوتر ها تا چه درجه ای از ظرفيت و سرعت می توانند رشد کنند؟ آيا اين انقلاب تکنولوژيک به پايان خود نزديک شده و يا ما در اول راهيم؟

از ديد گاه کسانی که در زمينه ی کامپيوتر های کوانتمی کار می کنند شايد انقلاب ديگری با ظهور آنها رخ دهد. اما يکی از آرزوهای ديرين من که می توانم تصور کنم، شروع انقلاب روبوتيک است. کامپيوتر ها، دنيای ما را از جهت تبادلات اطلاعات و محاسبات عوض کردند. در اين فرايند کامپيوتريزه شدن، از جنبه ی اقنصادی جوامعی با سرمايه گذاری در اين زمينه توانستند خود را به مدد اين وسيله از دنيای سوم به توسعه يافته ارتقاء دهند. اين تحولات، فرهنگ جديد جامعه ی اطلاعات را هم به همراه خود داشت. جامعه ای که بسياری از هنجار های پيشين شکسته و هنجار های جديدی ظهور و جای گزين آنها شدند.

حال سوال من اين است که درصورت بروز انقلاب ربوتيک چه تحولات بنيادين را می توان برای بشريت تصور کرد ؟ جامعه ای که در آن ربوت ها با پذيرفتن برنامه توسط صاحبان آنها آشپزی می کند, کشاورزی می کند, ساختمان می سازد و حتی برای صاحب و صاحبان خود می جنگند. دنيای فردا دنيای عجيبی خواهد بود. آيا ما انسان ها همانند فلاسفه يونان کارمان تنها فکر کردن خواهد بود؟. آيا اين انقلاب نياز انسان را به همنوعش تحليل خواهد داد ؟ بعضی از اين سوالات بسيار خشن و ناراحت کننده است که من از طرح آنها اجتناب می کنم.
قطعا اگر دنيای آينده دنيای رشد فکری و اخلاقی انسان نيز باشد، اين حادثه، حادثه ی مبارکی است. قطعا با سپردن کارهای يدی به ماشين های خستگی ناپذير دنيای آباد و به دور از گرسنگی و بی خانمانی خواهيم داشت. به شرط آن که ...